سینمای ما - حامد مظفری: یک کمدی تاریخی با جک بلک. این ترکیب می‌تواند به مذاق خیلی از تماشاگران خوش بیاید ولی برای تماشاگران جدی چیز مهمی ندارد.
درباره فیلم:
یکی از زیر ژانرهای کمدی، زیرژانر کمدی تاریخی است که در دوره‌های زمانی مختلف کارگردانان به صورت‌های مختلف به آن پرداخته‌اند. این پرداخت بیشتر متاثر از میزان آشنایی مردم با تاریخ و واقعیت‌های باستانی حاکم بر دوره‌های مختلف تاریخی بوده است. بر این مبنا کارگردانان مختلفی که برای ساخت فیلم کمدی، این زیرژانر را مورد تمرکز قرار می‌دهند غالبا سعی کرده‌اند که ابتدا تحقیقات کاملی درباره دوره تاریخی مد نظر خود انجام داده و سپس با رفع شک و شبهات موجود در آن، به نگارش سناریو و سپس ساخت فیلم دست زنند. وفاداری به خواست مخاطب در ساخت کمدی تاریخی تا بدان‌جا پیش رفته که در دهه شصت این گونه فیلم‌ها کاملا مطابق ایده‌آل ذهنی تماشاگر ساخته می‌شدند و کمتر کارگردانی بود که بخواهد در آنچه از آن به عنوان باور عمومی راجع به تاریخ یاد می‌شود، دست ببرد به همین دلیل در این دهه حتی مدل آرایش موهای بازیگران فیلم‌های کمیک تاریخی و همچنین نحوه پوشش ظاهری آنها متاثر از باورهای عامیانه بود. موهای فِر خورده و درهم برهم که مدت‌ها است رنگ شستشو را به خود ندیده و لباس‌هایی که بخشی از آنها پاره است، از جمله این عناصر بودند که حتی جدا از سینما به تئاترهایی که با مضمون نمایش زندگی در قبایل ابتدایی ساخته می‌شدند هم راه یافته بودند. هارولد رامیس کارگردان «سال یکم» نیز تمام تلاش خود را انجام داده تا بدین شکل رفتار کند یعنی وی کاراکترهایی را در مرکز داستان خود قرار داده که بیش از آن که شخصیت باشند، تیپ هستند و همچنین ماجراهایی را در دل داستان فیلم روایت کرده که رخداد آنها بیش از همه مدیون رفتار خاصی است که از تیپ‌های آشنای فیلم سر می‌زنند. این‌گونه فیلمسازی شاید مخاطبان درجه یک سینما را راضی نکند اما از نظر مخاطبان عام با استقبال نسبی روبه رو شده و سبب آن گشته که «سال یکم» پس از 4 هفته اکران حدود 40 میلیون دلار فروش داشته باشد یعنی به طور متوسط هفته‌ای 10 میلیون دلار!
نظرات منتقدان:
اوون گیلبرمن – «سال یکم» با رعایت کامل قواعد حاکم بر گونه تاریخی و در اینجا کمدی تاریخی متاثر از باورهای باستانی انسان محصول قرن 21 ساخته شده و از خط داستانی برگزیده شده برای ساخت فیلم گرفته تا اسامی که برای کاراکترها برگزیده شده، ردپایی پررنگ از وفاداری به کلیشه‌ها را شاهدیم. زِد و اُه کاراکترهای اصلی فیلم هستند؛ زد یک مرد جوان شوخ‌طبع، پرحرف و غرغرو است که در مقابل سنت‌های دست و پاگیر قبیله‌اش ایستادگی کرده وتلاش می‌کند برای تعدیل این سنن، حتی قید زندگی در قبیله را هم بزند. اُه نیز یک آدم لوس و یکدنده است که اتفاقا همین لجاجتش سبب‌ساز همراهی‌اش با همسفرش زد و جدایی از قبیله می‌گردد. این زوج جوان با لباس‌هایی که از پوست شیر درست شده، کفش‌هایی چکمه مانند و موهایی که سال‌ها است مرتب نشده، به خاطر رعایت نکردن قوانین قبیله‌ای که به آن تعلق دارند، مستوجب مجازات شناخته شده و از قبیله طرد می‌گردند؛ رفتار این دو با بزرگترهای قبیله بسیار شبیه به رفتاهای جوانان روزگار ماست که هر گونه تلاشی برای ارتباط برقرار کردن با والدین خود را بی‌فایده دانسته و پس از یکی دو بار جر و بحث، سعی می‌کنند زندگی مستقلی را برای خویش برگزینند.20 دقیقه ابتدایی فیلم به نمایش درگیری زد و اُه با سردمداران قبیله و سپس طرد آنها از قبیله اختصاص یافته است. این زوج پس از خروج از قبیله باستانی خویش، به سوی کوهستان‌ها به راه می‌افتند تا پس از دور شدن از انتهای زمین که شاید به نوعی همان محلی است که قبیله آنها در آن ساکن شده به میانه این کره خاکی رسیده و در آنجا سکنی گزینند. داستان فیلم در برخی جاها و به خصوص در نمایش مشکلاتی که پیش روی زد و اُه قرار می‌گیرد بسیار شبیه به وقایعی است که در ابتدای پیدایش زمین برای هابیل و قابیل رخ داده بود البته مفرح بودن اغلب اتفاقات موجب شده که اکثریت مخاطبان این اشارات را نادیده بگیرند اما به هر حال یک مخاطب نکته‌سنج قادر خواهد بود از همین طعنه‌های سمبلیک هم چیزهایی بیاموزد!
لوک وای.تامپسون- کارگردانی «سال یکم» برعهده هارولد رامیس سینماگر قدیمی هالیوود و خالق آثاری چون «تعطیلات»، «روز دوم فوریه» و «محصول یخی» بوده است. رامیس که فکر می‌کنم 65 سالگی را هم پشت سر گذاشته باشد، با همکاری جین استاپنیتسکی و لی ایسنبرگ سناریوی فیلمش را براساس دو شخصیت اصلی داستان یعنی کاراکترهای زد و اُه که توسط جک بلک و مایکل سرا نقش‌آفرینی شده‌اند، بنا کرده و سپس با قرار دادن این دو شخصیت متناقض در دل رویدادهایی که گمان می‌کنم بسیاری از آنها ما به ازای تاریخی داشته باشند، جریان فیلم خود را پیش برده است. این مساله باعث شده «سال یکم» از نظر معنایی در سطحی بالاتر از کمدی‌های روزمره‌ای که طی ماه‌های اخیر در هالیوود اکران شده‌اند، قرار گیرد. بازی جک بلک را مثل همیشه در حد متوسط به بالا ارزیابی می‌کنم. بلک یک ویژگی مثبت دارد، آن هم اینکه وی هیچ‌گاه سعی نمی‌کند طوری بازی کند که فیلم وابسته به حضور او به عنوان بازیگر شود بلکه تلاش بلک همواره بر این استوار است که به عنوان یک جزء از مجموعه‌ای بزرگ، کارش را درست انجام دهد و به گمانم فارغ از موفقیت نسبی «سال یکم» در گیشه، این جک بلک است که یک بار دیگر در عرصه بازیگری موفق نشان می‌دهد!
نکات حاشیه‌ای:
-- یکی از بزرگ‌ترین گاف‌های فیلم مربوط به نمایی است که کاراکتر زد در حال خوردن کباب است، او ابتدا یک تکه کباب را نصف می‌کند تا نیمی از آن را در دهان بگذارد اما در نمای بعدی می‌بینیم که کبابی که او در حال خوردن آن است، یک تکه کامل است نه نصفِ آن!!!
-- هارولد رامیس کارگردان فیلم درباره دلایل اصلی‌اش برای انتخاب یک داستان باستانی جهت ساخت فیلم و همچنین مشکلاتی که پیرامون ساخت آن وجود داشته، چنین گفته است : "این‌گونه داستان‌ها به اندازه کافی کنجکاوی‌برانگیز هستند یعنی مخاطبان دوست دارند بدانند که واقعا هزاران سال پیش از این مردم چگونه زندگی می‌کرده‌اند. تنها مشکل، انتخاب مکان مناسب برای به تصویر کشیدن نماهای باستانی فیلم بود که با اندکی تحقیق توانستیم فیلمبرداری را در لوکیشن‌هایی واقع در نیومکزیکو و لوئیزیانا انجام دهیم!"
مشخصات فیلم:
سال یکم
Year One
کارگردان: هارولد رامیس
فیلمنامه: هارولد رامیس، جین استاپنیتسکی، لی ایسنبرگ
مدیر فیلمبرداری: الار کیویلو
تدوین: کریگ هرینگ، استیو وِلک
طراح صحنه: ریچارد فوجو
موسیقی: تئودور شاپیرو
بازیگران: جک بلک، مایکل سرا، الیور پلات، دیوید کراس، هنک آزاریا، کریستوفر مینتز پلاس، وینی جونز، هانک آزاریا
مدت: 100 دقیقه
محصول 2009 آمریکا
ژانر: کمدی، حادثه‌ای
داستان فیلم:
در سال یکم، یعنی حدودا ابتدای پیدایش زمین، یک زوج شکارچی کم عقل با نام‌های زد (با بازی جک بلک) و اُه (با بازی مایکل سرا) که هر دو انسان‌هایی لجباز هستند، با والدین خود درگیری‌هایی پیدا می‌کنند. این جدال‌ها در ابتدا چندان مهم جلوه نمی‌کند اما با اصرار این زوج بر مواضع‌شان، خانواده‌های آنها تصمیم می‌گیرند که آنها را از روستای بدوی‌شان اخراج کنند. این اخراج در ابتدا با استقبال زد و اُه روبه رو می‌شود اما آنها خیلی زود می‌فهمند که با خروج از روستا باید پای در جهانی بگذارند که هیچ شناختی از آن ندارند...
منبع: سایتهای یاهوموویز و آی.ام.دی.بی
