ستاره یاغی و جنجالی عصر جدید هالیوود!

سینمای ما - شان جاستین پن، متولد 17 آگوست 1960- بازیگر آمریکائی، فیلمساز، فعال امور سیاسی و از سال 2004 عضو آکادمی علوم و هنرهای تصویری بوده است. او موفق به کسب اسکار بهترین بازیگر و جایزه گلدن گلاب به خاطر ایفای نقش در فیلم «رودخانه مرموز» و همچنین برنده 2 جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد و جایزه انجمن بازیگران سینما و تلوزیون برای اجرای موفقش در فیلم «میلک» شد.

سال‌های اولیه:
شان در شهر لوس‌آنجلس متولد شد. پدرش، لئو پن، بازیگر و کارگردان و مادرش ایلین ریان ملقب به نی آنوچی، بازیگر سینما هستند. یک برادر موسیقی‌دان به اسم میکائیل پن دارد ولی دیگر برادر او کریس پن که او هم بازیگر بود در سال 2006 فوت کرد. اجداد پدریش، یهودی‌‌های مهاجر از اهالی لیتوانی و روسیه هستند در حالی‌که مادرش از نژاد ایرلندی و وابسته به کلیسای کاتولیک روم است. بنابر گفته‌های خودش، لئو پن (پدرش) اصل و نسبی اسپانیائی دارد و نام خانوادگی‌شان در اصل پنین بوده است. پن در یک خانواده غیر مذهبی رشد کرد و درباره پیدایش هستی هیچگونه نظری ندارد!

حرفۀ بازیگری:
او ابتدا و به سال 1974 در قسمت‌هائی از سریال «خانه‌ای کوچک در چمن‌زار» در نقش یک مرد ایده‌آل مو بور، حضور یافت در حالی‌که لئو (پدرش) کارگردانی قسمت‌هائی از این سریال را بر عهده داشت. پن با حضور در فیلم‌هائی همچون « شیپورهای خاموشی» محصول 1981 و یک سال بعد در یک کمدی معروف و محبوب بنام «ثانیه‌های زودگذر در بلندی‌های ریجموند» در نقش استونر جف اسپکیولی بیشتر از قبل در حرفه‌اش غوطه‌ور شد. تصویر پن در این فیلم فوق‌العاده‌ مردم‌پسند بود و فیلم چندین سال لقب موفق‌ترین کار تجاری او را یدک می‌کشید. در سال 1983، او در نقش میک آبرین یکی از بهترین اجراهای سال‌های اولیه‌اش را در نقش جوانی اغتشاشگر در «پسران بد» ارائه کرد. این فیلم نظرات مساعدی را در بر داشت و آغازی بود برای حرکت او به سمت اوج حرفه‌ای‌اش.
پن در سال 1985، اجرائی بیادماندنی در نقش اندرو دالتون لی در فیلم «قوش و آدم‌برفی» داشت. لی در گذشته دلال مواد مخدر بوده و بعدها متهم به جاسوسی برای اتحادیه شوروی شد که در نتیجه محکوم به حبس ابد می‌شود ولی در سال 98 با قید ضمانت آزاد شد. با توجه به مصاحبه 5 آوریل 2005 در مجله گاردین، او لی را بعنوان دستیار خصوصی‌اش به خدمت گرفته بود و در حقیقت با این کار قصد داشت به گونه ای از لی بخاطر اجازه‌ای که به وی داده بود تا در نقش او در فیلم بازی کند قدردانی نماید. همچنین به این خاطر که به واژه اعاده حیثیت اعتقادی راسخ داشت و بر این باور بود حالا که آندرو لی یک انسان آزاد است باید مجدداّ به درون جامعه بازگردد و اوضاع را سر و سامان بدهد.
1986 در داستان نمایشی «در همین حوالی» در نقش مقابل کریستوفر واکن درخشید. فیلم بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده بود که نظرات مثبت منتقدین را در پی داشت. فیلم یک آهنگ زیبا از مادونا (همسر او در آن زمان) را خیلی برجسته کرد. ویدئوی موسیقی این آهنگ شامل کلیپ‌هائی از خود فیلم بود که به کرات از شبکه تلویزیونی MTV به نمایش گذاشته شد و به فیلم رونقی دو چندان بخشید.
پن تاکنون موفق به کسب 5 عنوان نامزدی بهترین بازیگر در جوایز آکادمی اسکار شده است، که دو بار برنده این جایزه هم شده است. اولین بار آکادمی، بازی او را در فیلم تیم رابینز با نام «گام زنی مرد مرده» محصول سال 1995 در نقش قاتلی نژادپرست مورد تایید قرار داد. او در سال 1999 بخاطر اجرای کمدی‌اش در فیلم «رذل و شیرین» به کارگردانی وودی آلن در نقش یک گیتاریست خودبین حسابی مورد توجه قرار گرفت. سومین نامزدی اسکار در سال 2001 بعد از ایفای نقش در فیلم «من سام هستم» در نقش یک پدر معلول ذهنی نصیبش شد. در سال 2003 بالاخره این جایزه را بخاطر بازیش در درام جنائی بوستونی به نام «رودخانه مرموز» به کارگردانی کلینت ایستوود برای اولین بار به چنگ آورد. در سال 2004 در نقش فردی آشوبگر که اقدام به قتل رئیس جمهور نیکسون در فیلم «ترور ریچارد نیکسون» می‌کند ظاهر شد. و در آخر هم برای پنجمین نامزدی‌اش، دومین جایزه آکادمی را به خاطر حضورش در فیلم «میلک» محصول 2008 و به کارگردانی گاس ون سانت گرفت.
علاقۀ پن به موضوعات سیاسی در بعضی از نقش‌های اخیر وی دیده می‌شود. در سال 2006 او تصویری از ویلی استاد که فرماندۀ یکی از احزاب سیاسی آمریکا بود را به نمایش گذاشت که این فیلم اقتباسی از یک رمان کلاسیک آمریکائی با نام «همه مردان شاه» بود. البته این بازسازی فیلم کلاسیک رابرت راسن با عدم استقبال منتقدان و تماشاگران روبرو شد. در نوامبر 2008 پن نظرات جنجال‌برانگیز زیادی بخاطر به تصویر کشیدن سیاستمداری بنام هاروی میلک در فیلم «میلک» بسوی خود جلب کرد و البته نامزد بهترین بازیگر مرد در جوایز ایندیپندنت اسپیریت شد.

کارگردانی:
پن در سال 1991 حرفۀ کارگردانی را با «دونده هندی» آغاز کرد. فیلم بر اساس آهنگ معروف بروس اسپرینگستین با عنوان «گشت بزرگراه» از آلبوم نبراسکا ساخته شده بود. وی همچنین کارگردانی بعضی از کلیپ‌های ویدئوئی مانند آهنگ «رقص با کسی که تو را جلا داده است» از شانیا لوئینز را در سال 93 و موسیقی پیتر گابریل با عنوان «شوی بری ویلیامز» در سال 2002 را برعهده گرفت. او همچنین 3 فیلم دیگر را کارگردانی کرده که همه آنها مورد استقبال منتقدین قرار گرفتند. «نیروی از هم پاشیده» (1995). «قول» (2001) و «به سوی غرب وحشی» (2007).

زندگی خصوصی:
بعد از آشنائی‌اش با سوزان ساراندون، با یک بازیگر زن به نام الیزابت مک گاورن همکار و هم‌بازی‌اش در فیلم «مسابفه با ماه» (1984) آشنا و نامزد شد. اما از سال 1984 یعنی از زمانی که تصمیم گرفت با ستاره موسیقی پاپ مادونا ازدواج کند زندگی شخصی‌اش دو چندان مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. رابطه او با مطبوعات، با سر و صدای زیاد به هم ریخت. همچنین بدلیل حمله‌اش به یک عکاس و ضرب و شتم او دستگیر شد. در ضمن گفته شده که وقتی پن وارد اتاقش در هتل می‌شود در آنجا متوجه حضور یکی از عکاسان نشریه‌ها شده و از شدت عصبانیت او را از بالکن طبقه نهم هتل سراپا آویزان می‌کند! همسرش مادونا سومین آلبوم موسیقی‌اش را با نام «آبی» به پن تقدیم کرد و در این خط از شعرش به پن اشاره کرده که: "او خونگرم‌ترین مرد دنیاست!" بعدها در طول زناشویی‌شان به یک سری فعالیت‌های تبهکارانه محلی نیز متهم شد که نسبت به این اتهام هم معترض بود. پن و مادونا در سال 1989 از همدیگر جدا شدند.
دیری نگذشت که پن رابطه‌اش را با رابین رایت آغاز کرد. اولین فرزندشان دیلان فرانسس متولد 1991 بود. دومین فرزندشان هاپر جک در سال 1993 به دنیا آمد. پن و رایت زندگی‌شان را در سال 1996 و در شهر راس در ایالت کالیفرنیا، آغاز کردند. در 27 دسامبر 2007 نماینده خانوادگی آنها اعلام کرد که خانواده پن در شرف طلاق هستند اما آنها مقدمات ملاقات‌شان را تا آوریل 2008 به تعویق انداختند. برادر کوچک پن، کریس، به علت عارضه قلبی در سانتا مونیکا در تاریخ 24 ژانویۀ 2006 فوت کرد. او همراه با جانی دپ، میک هاک‌نال و جان مالکوویچ از مالکین یک رستوران پاریسی با عنوان Man Ray می‌باشند.

فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی:
پن فعالیت‌هایی در چندین مسئله مهم اجتماعی و سیاسی داشته است
انتقاد از رئیس جمهور بوش: در 18 اکتبر سال 2002، مبلغ 56000 دلار آمریکا بابت آگهی به هفته‌نامه واشنگتن پست اختصاص داد که در آن از رئیس جمهور بوش درخواست کرده بود که به این دوران طولانی وحشت و زور خاتمه دهد. این درخواست در نامه‌ای علنی بیان شده بود و به حملات از پیش تعیین شده به کشور عراق اشاره داشت. او همچنین ادارۀ امور اجرائی بوش را بدلیل ویرانی آزادی‌های مدنی و نظرات ساده‌‌اندیشانه و فتنه‌جویانه آنها نسبت به خوب و بد را مورد انتقاد قرار داد. دلیل اصلی این آگهی توسعه روابط با رئیس جمهور ونزوئلا، هوگو چاوز بیان شده بود. چاوز این نامۀ به بوش که توسط پن نوشته شده بود را در یک سخنرانی تلوزیونی با صدای بلند قرائت کرد. آن نامه در حقیقت جنگ عراق را محکوم می‌کرد و تقاضا داشت که بوش به دادگاه احضار شود و خطاب به بوش، معاون رئیس جمهور دیک چِنی و وزیر امور خارجه کاندولیزا رایس گفت: "ناجوانمردانه و جنایتکارانه مردم را مورد آزار قرار می‌دهید". در آگوست 2007 پن، چاوز را در کاراکاس به مدت 2 ساعت ملاقات کرد و چاوز او را موردتحسین خود قرار داد که توانسته بود مردم آمریکا را بر علیه بوش تحریک کند. پن همچنین در بدو ورودش به کاراکاس از یک استودیوی جدید فیلم دیدن کرد اگر چه هیچگونه سخنرانی در آنجا انجام نداد. پن بعنوان روزنامه‌نگار در دهم ژوئن 2005 برای مجلۀ سانفرانسیسکو کرانیکلز از ایران دیدن و در نماز جمعه دانشگاه تهران شرکت کرد. مدتی بعد در همان سال، در اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا در شمال کالیفرنیا حضور یافت و از خواهر هلن بریجین به خاطر مقاومت‌اش در برابر مجازات اعدام حمایت کرد.
7 دسامبر 2007 پن گفت که از نماینده ایالت اوهایو، دنیس جی کوچنچی در مجلس سنا برای سمت رئیس جمهوری سال 2008 حمایت کرده و از بوش به خاطر هدایت جنگ عراق انتقاد کرد و در نهایت این پرسش را مطرح کرد که آیا آن دو دختر دوقلوی بوش هم از جنگ عراق حمایت می‌کنند؟ 6 ماه بعد وی در یکی از سالن‌های کنفرانس رالف نادرحضور یافت و نسبت به تحریم‌های سیاسی نادر و 3 حزب دیگر معترض شد. پن دراکتبر 2008 سفری به کوبا داشت و همان‌جا ملاقات و مصاحبه‌ای با رئیس جمهور این کشور فیدل کاسترو داشت.
طوفان کاترینا : در پی ماجرای طوفان کاترینا در آمریکا (سپتامبر 2008) وی به نیواورلئانز و لوئیزیانا سفر کرد تا از قربانیان این حادثه حمایت کند و عملاّ به عنوان نیروی کمکی در نجات مردم نقش داشت. اگرچه انتقادهایی به خاطر حضور اینچنینی او بوجود آمد و عنوان شد که این طرز رفتارش در حقیقت یک شیرین‌کاری ورزشی بوده است و دلیل‌شان هم این بود که او عکاسی را به خدمت گرفته بود تا در طول سفر با او و دیگر همراهانش باشد. اسپایک لی (کارگردان) مصاحبه‌ای با پن در مورد فیلم مستندش داشت که عنوان فیلم «وقتی که برگ‌ها فرو می‌ریزند: یک طلب مغفرت در چهار پرده در مورد طوفان کاترینا» بود.

فیلم‌شناسی:

1981: شیپورهای خاموشی
1982 : ثانیه‌های زودگذر در بلندی‌های ریجموند
1983: جادوی تابستان
1983:پسران بد
1984: فندق‌شکن‌ها
1984:مسلبقه با ماه
1985: قوش و آدم‌برفی
1986: در همین حوالی
1986: شگفتی شانگهای
1987: آمریکای عزیز: نامه‌هایب به خانه از ویتنام
1988: غم لذتبخش
1988: رنگ‌ها
1988: دادرسی در برلین
1989: جراحات جنگ
1989: ما فرشته نیستیم
1990: جایگاه شکوه
1991:Schneeweibrosenrot
1992: کنترل سفر دریایی
1993: آخرین میهمانی
1993: شیوه کارلیتو
1995: گام‌زنی مرد مرده
1997: معشوق
1997: او خیلی دوست‌داشتنی است
1997: چرخش
1997: بازی
1997: هوگو پول
1998: آشوب
1998: خط باریک قرمز
1999: جان مالکوویچ بودن
1999: رذل و شیرین
2000: وفاداری جعلی
2000:. بر فراز ویلا
2000: پیش از آنکه شب فرا برسد
2000: سنگینب آب
2000: تریلوژی سگ آبی
2001: داگ‌تاون و پسران Z
2001: نگاه کن آنها چگونه می‌دوند
2001: من سام هستم
2003: همه چیز درباره عشق
2003: رودخانه مرموز
2003: 21گِرَم
2004: ترور ریچارد نیکسون
2005: مترجم
2006: همه مردان شاه
2008: میلک